بررسی اثرات تنش شوری بر سرعت رشد گیاهچه و خصوصیات فیزیولوژیکی ارقام مختلف گندم

شور شدن خاکهای زراعی یکی از عوامل اصلی محدود کننده استفاده از خاکهای زراعی در سالهای اخیر شده است. با تبخیر از سطح خاک املاح از لایه های زیرین در سطح خاک تجمع می یابند بنابراین می توان پیش بینی کرد که در این شرایط ارقامی که سرعت رشد ابتدایی بهتری داشته باشند، بتوانند از صدمه شوری محفوظ بمانند و در مراحل بعدی رشد نیز موفق تر باشند. در این آزمایش مقدار و سرعت رشد ریشه ها و برگ های اول و دوم گیاهچه های گندم شامل چمران، مهدوی، خزر، زرین، الموت، سایسون، هیرمند، اترک، قدس، فلات، آذر، طوس، شیراز، گاسکوژن، کویر، رسول و مرودشت در دو شرایط نرمال و تنش شوری اعمال شده توسط محلول نمک کلرید سدیم، با هدایت الکتریکی 8دسی زیمنس بر متر در دو هفته اول رشد مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارقام شیراز و گاسکوژن به ترتیب با سرعت رشد 33/17 و 36/9 میلی متر بر روز بیشترین وکمترین سرعت رشد را در شرایط نرمال و ارقام آذر و کویر به ترتیب با 7 و 7/3 میلی متر بر روز بیشترین وکمترین سرعت رشد را در شرایط تنش نشان دادند. همچنین ارقام شیراز با 03/5 و رقم کویر با 11/2 میلیمتر بر روز بیشترین وکمترین سرعت رشد برگ اول را در شرایط نرمال و ارقام مهدوی و سایسون با 81/3 و23/2 میلی متر بیشترین وکمترین سرعت رشد برگ اول را در شرایط تنش دارا بودند.در مورد برگ های دوم نیز ارقام آذر و هیرمند با 38/16 و 73/9 میلی متر به ترتیب بیشترین وکمترین سرعت رشد برگ دوم را در شرایط نرمال و ارقام مهدوی و سایسون با 13 و 5/7 میلی متر بیشترین وکمترین سرعت رشد را در شرایط تنش نشان دادند. همچنین کاهش معنی دار صفات اندازه گیری شده وزن خشک گیاهچه ها، وزن خشک اندام هوایی و نسبت وزن خشک ریشه به ساقه و محتوای آب نسبی دراثر تنش شوری در دو هفته ابتدایی رشد مشاهده گردید. در بخش دوم آزمایش نتایج نشان داد که شوری موجب افزایش 34 درصد سدیم و 25 درصدی کلسیم و افزایش 48 درصدی نسبت سدیم به پتاسیم و همچنین کاهش 3/29 درصدی محتوای آب نسبی و کاهش 36 درصدی شاخص پایداری غشاء شده است. همه ارقام مورد آزمایش از نظر همه صفات اندازه گیری شده به جز میزان تراوش یونی غشاء و پایداری غشاء با هم اختلاف معنی داری داشتند.